در جريان دفاع مقدّس، هزاران نفر از مردان با حميّت شهرستان کاشمر، دوشادوش ديگر هم‌وطنان خود به دفاع از دين و كيان اسلامي خويش پرداخته، در حدود 640 نفر به فيض عضماي شهادت نائل گرديدند، جمعي به شرف جانبازي مفتخر گرديده و جماعتي از آنان نيز سرافرازانه به آغوش گرم خانواده‌ بازگشته تا پيام‌رسان خون هم‌رزمان شهيد خويش گردند.

به‌روان پاك تمامي شهيدان گلگون كفن انقلاب اسلامي و دفاع مقدّس، به‌ويژه لاله‌هاي پرپر اين ديار درود و صلوات مي‌فرستيم و از خداي بزرگ علوّ درجات براي آن لولي وشان و اهورا صفتان و شهادت در راهش را براي ما بازماندگان از كاروان شهدا، مسئلت مي‌كنيم.

بديهي است، اين صفحات محدود و مجال اندك را ياراي شرح زندگي تمامي اين غيورمردان پاك‌باخته نيست. امّا چگونه مي‌توان بخشي را به تذكره‌ي رجال و مشاهير اين ديار اختصاص داد و از مردان مردي كه عزّت، شرف، امنيّت و تماميّت ارضي خويش را مديون ايثار و پايمردي‌شان هستيم، سخني به‌ميان نياورد؟ امّا:

آب دريا را اگر نتوان كشيد هم به‌قدر معرفت بايد چشيد

بنابراين برمبناي رتبه بندي نظامي شهدا به سردار و غيرسردار ـ و نه بر مبناي ارجحيّت‌ها و امتيازات خاصّ ديگر ـ به شرح مختصر زندگي هفده تن از سرداران اين ديار مي‌پردازيم.